Tại diễn đàn, lãnh đạo các nước đánh giá cao Việt Nam đã có sáng kiến tổ chức Diễn đàn Tương lai ASEAN, cho rằng Việt Nam là một câu chuyện phát triển thành công đáng ngưỡng mộ, là minh chứng cho hành trình vươn lên từ nghèo khó và đã có những nỗ lực ấn tượng khi tăng trưởng GDP 7% năm 2024.

Cùng các nhà lãnh đạo thảo luận về việc phát huy vai trò trung tâm quan trọng của ASEAN trong khu vực và thế giới, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng, ASEAN không những phải tham gia mà cần tăng cường vai trò và ảnh hưởng, góp phần dẫn dắt, giải quyết những vấn đề nóng, vấn đề nổi lên trên thế giới hiện nay. Để phát huy vai trò trung tâm này, theo Thủ tướng trước hết mỗi nước cần có chính sách, hành động mang lại hiệu quả cho hòa bình, hợp tác và phát triển.

Thứ nhất, về quan hệ đối ngoại, phải luôn giữ thế cân bằng, đối xử công bằng, hữu nghị, tạo nên môi trường hòa bình, hợp tác phát triển dựa trên luật lệ.

Thứ hai, phải có thực lực thì kinh tế phải phát triển, nếu không sẽ tụt hậu, không tự lực chiến lược và tự cường.

Thứ ba, cần phải tăng cường, củng cố quốc phòng và an ninh phù hợp tình hình. Và muốn thế thì phải phát triển kinh tế.

Thứ tư, về an sinh xã hội, cần đảm bảo công bằng, tiến bộ trong xã hội văn minh, hỗ trợ cho người yếu thế trên nguyên tắc, mục tiêu là phát triển không để ai ở lại phía sau.

Thứ năm, ngoài yếu tố tự lực tự cường là cốt lõi, cần phát triển bản sắc văn hóa để phát huy nội lực, bởi văn hóa là sức mạnh nội sinh, phát huy nguồn lực của dân tộc.

Đánh giá về vai trò trung tâm của ASEAN trong bối cảnh thế giới và khu vực đang ở ngã rẽ quan trọng, Thủ tướng Malaysia Anwar bin Ibrahim cho rằng, hiện ASEAN vẫn là khu vực hòa bình, an toàn, tăng trưởng kinh tế nhanh nhất thế giới và đang tiến vào kỷ nguyên mới. Tuy nhiên, cạnh tranh và chia rẽ ngày càng gia tăng sẽ mang lại cả cơ hội và thách thức thì ASEAN "phải tỏa sáng như ngọn đèn hy vọng", củng cố vai trò trung tâm, tăng cường đoàn kết giữa các thành viên, xây dựng chuỗi cung ứng bền vững, duy trì vị thế trong thương mại toàn cầu, phát triển kinh tế xanh…

Trong khi đó, Thủ tướng New Zealand Christopher Luxon nhấn mạnh ASEAN là khu vực năng động nhất thế giới, là động cơ phát triển kinh tế thương mại thế giới nhưng cũng là điểm nóng cạnh tranh. Do đó, cần đề cao tham vấn, đối thoại, các nguyên tắc và luật lệ để phòng ngừa, quản lý rủi ro.

Tại Diễn đàn, các nhà lãnh đạo cũng đã thảo luận, trao đổi, chia sẻ, trả lời nhiều câu hỏi liên quan đến các vấn đề như phát triển bền vững, chống biến đổi khí hậu, an ninh, phòng chống tội phạm mạng, trí tuệ nhân táo.