Khám phá kho nước ngọt khổng lồ ẩn sâu dưới đại dương

Phát hiện xuất phát từ khám phá bất ngờ cách đây gần 50 năm, khi một tàu của chính phủ Mỹ tìm kiếm khoáng sản và hydrocarbon, khoan đáy biển ngoài khơi vùng đông bắc Mỹ và tình cờ phát hiện nước ngọt. Dựa trên khám phá đó, cuộc thám hiểm nghiên cứu toàn cầu tiên phong, mang tên Expedition 501 diễn ra ngoài khơi Cape Cod trong mùa hè này.

Tàu Liftboat Robert, một nền tảng khoan ngoài khơi vốn dùng cho dầu khí và điện gió, lần này đảm nhận một nhiệm vụ khác: khám phá nguồn nước ngọt được cho là ẩn sâu dưới đáy biển ngoài khơi Cape Cod. Sau khi khoan dưới lớp nước mặn, nhóm nghiên cứu lấy hàng nghìn mẫu vật, xác nhận sự tồn tại của hồ chứa nước đồ sộ bên dưới đáy biển.

Ông BRANDON DUGAN, Nhà khoa học, Trưởng đoàn thám hiểm cho biết: "Chúng tôi cách bờ khoảng 40 đến 48 km, dưới chân có 49 mét nước biển, và chúng tôi khoan thêm 91 mét nữa dưới đáy – tại đó, chúng tôi thấy nước có độ mặn rất thấp, gần như đạt chuẩn nước ngọt."

Lượng nước được tìm thấy nằm trong lớp trầm tích lỏng như cát bãi biển , dù những lớp đất đá này đã tồn tại hàng chục triệu năm. Điều khiến các nhà khoa học bất ngờ là lượng nước ngọt có thể lớn hơn nhiều so với ước tính ban đầu – trải dài từ New Jersey đến tận Maine.

Ông BRANDON DUGAN, Nhà khoa học, Trưởng đoàn thám hiểm cho biết: "Một trong hai giả thuyết là cách đây 20.000 năm, lớp băng khổng lồ tan chảy đã đẩy nước ngọt xuống dưới lòng đất. Giả thuyết thứ hai là thời địa chất xa xưa, nơi đây từng là bãi biển, và nước mưa thấm dần vào lớp cát. Lượng nước có thể đủ để cung cấp cho thành phố New York trong vòng 800 năm – tất nhiên chỉ là ví dụ hình tượng. Chúng tôi cần khoan thêm để có số liệu chính xác."

Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo: việc khai thác nguồn nước này cần hết sức thận trọng. Mặc dù đây là hy vọng cho những quốc gia thiếu nước, các rủi ro về môi trường, pháp lý và công nghệ vẫn còn rất lớn.

Ông ROB EVANS, Nhà địa vật lý tại Viện Hải dương học Woods Hole cho biết: "Nếu nước ngọt này kết nối với nguồn nước ngầm trên đảo, việc khai thác có thể làm cạn kiệt cả nguồn nước trong đất liền."

Từ trạm khoan ở Bắc Đại Tây Dương, những bài học thu được có thể được áp dụng tại Nam Phi, Indonesia, Nhật Bản, thậm chí cả Nam Cực.

Ông BRANDON DUGAN, Nhà khoa học, Trưởng đoàn thám hiểm cho biết: "Những gì chúng tôi học được tại New England mùa hè này sẽ giúp nghiên cứu các hệ thống nước ngầm ven biển ở khắp nơi trên thế giới."

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, đô thị hóa và cạn kiệt tài nguyên, những kho báu ẩn mình dưới đại dương như thế này có thể trở thành chìa khóa cho tương lai, nếu được nghiên cứu, khai thác và quản lý đúng cách. Từ đáy đại dương đến phòng thí nghiệm, hành trình tìm nước ngọt có thể mở ra một chương mới cho cuộc chiến chống khủng hoảng nước toàn cầu.