Trong Chiến dịch Điện Biên Phủ, cứ điểm D1 là một cứ điểm quan trọng trong dãy đồi phòng ngự phía Đông của Thực dân Pháp có nhiệm vụ che chở cho trung tâm Tập đoàn cứ điểm, là mục tiêu của Quân đội Nhân dân Việt Nam trong đợt tấn công thứ hai bắt đầu vào chiều ngày 30/3/1954.

Sau 2 ngày chiến đấu với những đợt xung phong và phản kích của cả ta và Pháp, Trung đoàn 209, Đại đoàn 312 đã hoàn toàn làm chủ được cứ điểm này, sau đó giữ vững trận địa và yểm trợ cùng các đơn vị khác tiêu diệt các cứ điểm còn lại, góp phần làm nên chiến thắng chung của toàn chiến dịch. Mặc dù, không phải là những người lính trực tiếp tham gia vào trận đánh, nhưng các chiến sĩ Điện Biên vẫn không thể nào quên được trận chiến đấu ác liệt của đồng đội mình trên đồi D1.

Cựu chiến binh Trần Đình Đường, chiến sĩ Điện Biên bày tỏ: Trận đánh đại đoàn 312 là rất ác liệt, khi mở màn ở đây quân ta sắp xếp tất cả để chiến thắng và vất vả, hy sinh nhưng ai cũng quyết tâm giải phóng Điện Biên đất nước được thống nhất. Giờ 70 năm tượng đài Chiến thắng của chúng ta rất nguy nga, rất đẹp, khách 4 phương đều lên đây thắp hương, tưởng nhớ đến công ơn của người chiến sĩ đã nằm lại mảnh đất này, chúng tôi những chiến sĩ sau hoà bình cũng trở lại đây xây dựng Điện Biên.

Cứ điểm đồi D1 năm xưa đã được chọn là địa điểm đặt Tượng đài Chiến thắng. Đây là công trình mang đậm giá trị lịch sử, tính nhân văn và tâm linh sâu sắc, có ý nghĩa to lớn về một chiến thắng “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”. Công trình Tượng đài Chiến thắng Điện Biên Phủ hôm nay, không chỉ là điểm đến của chiến thắng và hòa bình, mà còn là điểm nhấn trong hành trình du lịch lịch sử và cũng là biểu tượng cho tinh thần quyết chiến, quyết thắng.

Ông Dương Định Quốc, du khách đến từ Thành phố Hồ Chí Minh chia sẻ: Đây là lần đầu tiên tôi đến mảnh đất Điện Biên, thì tượng đài thật sự cũng đến thăm một vài tượng đài nhưng tượng đài này thấy nó ở một vị thế quá đẹp, thứ nhất là vị thế và nó có ý nghĩa lịch sử là cứ điểm D1 thì tượng đài rất có ý nghĩa và đồng thời tôi nghĩ tượng đài mang ý nghĩa giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ.

Chiến tích xưa, nay đã được xây dựng, tôn tạo gắn với ý nghĩa của cuộc chiến, như: trục hành lễ đi lên Tượng đài gồm 320 bậc, với 3 chiếu nghỉ lớn tượng trưng cho 3 đợt tấn công của chiến dịch; hai bên trục hành lễ là 56 cột mốc làm bằng đá xanh Thanh Hóa, tượng trưng cho 56 ngày đêm “khoét núi, ngủ hầm, mưa dầm, cơm vắt” của bộ đội ta trong Chiến dịch Điện Biên Phủ. Xung quanh Tượng đài là tuyến cảnh quan, gồm: Hệ thống đường dạo xung quanh và vọng cảnh tượng trưng cho 5 Đại đoàn chủ lực tham gia Chiến dịch. Với ý nghĩa đó, Tượng đài Chiến thắng Điện Biên Phủ đang là địa điểm thu hút du khách thập phương.

Ông Trần Xuân Khiêm, cựu chiến binh Thành phố Hà Nội bày tỏ: Tôi đã từng lên Điện Biên Phủ nhiều lần, đặc biệt là sau một khoảng thời gian là 9 năm và tôi quay lại lần thứ 2. Tôi thấy Điện Biên Phủ thay đổi, tất cả di tích lịch sử đều được bảo tồn, hy vọng các di tích lịch sử này sẽ được phát triển trường tồn cùng dân tộc mai sau ghi lại những chiến công lịch sử.

Chiến tranh đã lùi xa, những vết tích nơi chiến trường bom đạn ngày xưa, hiện vẫn còn được lưu giữ và bảo tồn. Ngày nay, cùng với Tượng đài chiến thắng Điện Biên Phủ, các di tích lịch sử khác như: Cầu Mường Thanh, Đồi A1, Hồng Cúm, Him Lam đã trở thành địa danh và là minh chứng cho sự tồn tại phát triển bền vững của mảnh đất Điện Biên Phủ anh hùng.