Tại cửa sông Đốc, huyện Trần Văn Thời, tỉnh Cà Mau hiện đang xây dựng tượng đài con tàu tập kết, tháng 10 năm 1954, từ nơi đây, hàng nghìn lượt cán bộ, chiến sỹ, con em đồng bào miền Nam đã ra Bắc.

Dù sau này có nhiều dịp trở lại Sông Đốc, nhưng ông Sơn và bà Thơ – một trong số những học sinh miền Nam có mặt trên chuyến tàu, vẫn chưa bao giờ quên không khí của ngày ấy.

 Bến Bắc Cao Lãnh, Đồng Tháp là địa điểm ghi dấu sự kiện 100 ngày tập kết và chuyển quân ra Bắc. Thời điểm đó, ông Khương đang còn là cậu bé 12 tuổi. Được cha mẹ gửi ra Bắc học tập, năm 1954, ông và nhiều bạn bè cùng trang lứa đã lên tàu đi ra Bắc.

Từ tháng 9/1954 đến tháng 5/1955, tại các điểm tập kết, hàng nghìn học sinh miền Nam đã theo các chuyến tàu ra Bắc. Trong các giai đoạn sau, học sinh miền Nam đã đi bộ, vượt dãy Trường Sơn, hay thông qua các con đường vận tải để ra miền Bắc học tập.

Với mỗi học sinh miền Nam, những khó khăn dù có vất vả trong chuyến hành trình từ Nam ra Bắc đều đã trở thành những miền kí ức đẹp và tiếp thêm nghị lực để mỗi người phấn đấu khi học tập, lao động tại các mái trường trên đất Bắc.

70 năm đã trôi qua, giờ đây những cô cậu học sinh miền Nam ngày ấy đều đã ở tuổi xế chiều. Có những người đã hy sinh, qua đời. Thế nhưng có một điều chắc chắn rằng, kí ức về quãng thời gian được ra Bắc học tập, rèn luyện mãi mãi in trong trái tim của mỗi người học sinh miền Nam.