Nỗ lực vươn lên làm lại cuộc đời

Anh Phạm Tất Nghĩa, Chủ nhiệm câu lạc bộ “Bạn giúp bạn” của phường Cẩm Tây, TP Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh là điển hình tiêu biểu trong số những trường hợp chấp hành xong án phạt tù tái hòa nhập cộng đồng. Để có được thành quả như ngày hôm nay, với anh Nghĩa đó là cả một câu chuyện rất dài. Tuổi trẻ bồng bột, không chịu tu dưỡng, cộng với chúng bạn xấu lôi kéo, rủ rê khiến cho thanh xuân của người đàn ông này gắn liền với trại cải tạo.    

Sau 2 lần chấp hành xong án phạt tù đều là tội danh liên quan đến ma túy đã giúp anh thức tỉnh và quyết tâm làm lại cuộc đời. Trở về địa phương, anh Nghĩa không chỉ nhận được sự bao dung của gia đình mà đại diện các ban, ngành đoàn thể, trong đó có cán bộ Cảnh sát khu vực luôn quan tâm, động viên, chia sẻ giúp anh xóa đi mặc cảm của buổi ban đầu.Bắt đầu lại từ con số không, anh Nghĩa đã quyết tâm phấn đấu trở thành người có ích cho xã hội, kiếm đồng tiền bằng chính sức lao động của bản thân.

Năm 2016, UBND phường Cẩm Tây quyết định thành lập câu lạc bộ “Bạn giúp bạn” và anh vinh dự được tín nhiệm bầu là chủ nhiệm câu lạc bộ với 18 thành viên. Câu lac bộ “Bạn giúp bạn” ra đời nhằm giúp đỡ các thành viên, cũng là những người từng có quá khứ lầm lỗi vượt qua mặc cảm, vươn lên trong cuộc sống. Với mong muốn giúp đỡ thành viên có một công việc ổn định, anh quyết tâm gây dựng xưởng sản xuất đá tinh khiết mang tên Hoàn Lương.

Ban đầu chỉ là kinh doanh nhỏ lẻ vì chưa có vốn, sau này nhờ nhạy bén và nỗ lực không mệt mỏi, xưởng sản xuất đá viên tinh khiết của dần phát triển và có chỗ đứng tại thị trường TP Cẩm Phả.  

Anh Nghĩa chia sẻ: “Ban đầu tôi lấy đá từ nơi khác về để bán, sau đó quyết tâm tự mở xưởng sản xuất đá viên tinh khiết với thương hiệu “hoàn lương”, sau này phát triển hơn và được mọi người ủng hộ nên đã có chỗ đứng trên thị trường”.

Hiện tại, xưởng sản xuất đá viên tinh khiết Hoàn Lương đang tạo công ăn việc làm cho 6 lao động với mức thủ nhập ổn định. Không bằng lòng với thành quả ban đầu, anh Phạm Tất Nghĩa đang nỗ lực mở rộng sang mô hình chăn nuôi và trồng cây cảnh từ sự hỗ trợ vốn của một mạnh thường quân trên địa bàn.

Với hướng đi đúng đắn, trong tương lai gần, câu lạc bộ “Bạn giúp bạn” sẽ địa chỉ tin cậy của những trường hợp từng có quá khứ lầm lỗi.

Cũng là người chấp hành xong án phạt tù trở về địa phương, anh Nguyễn Tùng Lâm, trú tại phường Cẩm Tây đã tham gia Câu lạc bộ “Bạn giúp bạn” và được anh Nghĩa nhận vào làm việc tại xưởng sản xuất đá viên tinh khiết với mức thu nhập ổn định.

Anh Lâm cho biết: “Mặc dù không giầu sang, nhưng công việc nay đã đem lại một cuộc sống ổn định giúp tôi quyết tâm làm lại cuộc đời, đây thực sự là niềm hạnh phúc lớn lao của tôi”.“Tôi thấy việc tham gia câu lạc bộ giúp mình hoàn thiện bản thân và quan trọng hơn là có người anh bảo người em và có người em này bảo người em khác để tránh xã tệ nạn xã hội.

Đặc biệt, khi gặp những anh em đang xảy ra mâu thuẫn hoặc có ý định trộm cắp ngoài xã hội mình sẽ bảo là việc này không đúng với pháp luật, là hành vi phạm pháp nên bỏ đi”. Anh Đỗ Văn Hưng, trú tại phường Cẩm Tây, hiện đang làm việc tại xưởng sản xuất đá viên tinh khiết “Hoàn lương” cho biết.

Sự bao dung của cả cộng đồng

Hiện tỉnh Quảng Ninh đang quản lý 2.550 người chấp hành xong án phạt tù chưa được xóa án tích, trong đó có 917 trường hợp đã có có việc làm.

Thời gian qua, công tác tiếp nhận, quản lý người được đặc xá, tha tù về địa phương cư trú đã được các cơ quan, đoàn thể, tổ chức xã hội, chính quyền địa phương quan tâm thực hiện nghiêm túc từ việc lập hồ sơ quản lý, theo dõi, phân công giám sát tạo mọi điều kiện giúp đỡ họ sớm hòa nhập cộng đồng.

Để công tác tái hòa nhập cộng đồng đạt hiệu quả, Công an tỉnh Quảng Ninh đã chỉ đạo sát sao Công an các địa phương trong việc tham mưu cấp ủy, chính quyền và phối hợp với lực lượng Công an xã nắm tình hình, danh sách số người chấp hành tại xã, phường, thị trấn để tăng cường biện pháp quản lý, cũng như tích cực tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, kịp thời phát hiện, phòng ngừa không để xảy ra các hành vi sai phạm đối với những trường hợp chấp hành xong án phạt tù trở về địa phương.  

Mặc dù không phải là địa bàn có tính chất phức tạp về đô thị, công nghiệp nhưng Tiên Yên lại là cửa ngõ của các huyện miền Đông tỉnh Quảng Ninh và là giao điểm kết nối với trung tâm kinh tế, cửa khẩu của Quảng Ninh và Lạng Sơn. Do đó, tình hình ANTT nơi đây cũng luôn tiềm ẩn phức tạp. Hiện tại huyện Tiên Yên có 64 trường hợp chấp hành xong án phạt tù. Với vai trò nòng cốt, Công an huyện Tiên Yên đã tham mưu cho chính quyền địa phương triển khai nhiều biện pháp trong việc quản lý, giáo dục, giúp đỡ, tạo điều kiện cho các trường hợp chấp hành xong án phạt tù tái hòa nhập cộng đồng.

Sau khi chấp hành xong án phạt tù về tội cố ý gây thương tích, trở về địa phương, anh Trịnh Công Tâm, SN 1987, trú tại thôn Bình Minh, xã Hải Lạng gặp rất nhiều khó khăn. Tuy nhiên, sự gần gũi, quan tâm, động viên của cán bộ Công an, chính quyền cơ sở và các ban, ngành, đoàn thể đã giúp anh vượt qua mặc cảm ban đầu. Khi bày tỏ ý tưởng nuôi tôm sú phát triển kinh tế, đưa ra đình thoát nghèo, anh Tâm đã được chính quyền xã vận động 2 hộ gia đình cho mượn đầm nuôi tôm. Sau đó, 2 ngân hàng của huyện tạo điều kiện cho gia đình anh vay 120 triệu đồng để làm vốn sản xuất. Được những người đi trước hướng dẫn về kỹ thuật, một năm sau Tâm đã có thu nhập từ nghề nuôi tôm. Hiện tại, anh Tâm có 5 ô nuôi tôm với diện tích 2,3 ha cho thu nhập mỗi năm từ 100 đến 120 triệu đồng.

“Khi vừa mới bước chân về địa phương có các anh bên Công an xã đến thăm hỏi, động viên nên tôi cũng mặc cảm với xã hội. Nói chung những người bước qua cái lỗi lầm rồi về nhà cố gắng làm ăn. Bây giờ về lại đi chơi bời thì trước sau cũng không thành công được. Anh Trịnh Công Tâm tâm sự với chúng tôi.

Cũng là một trong những điển hình về tái hòa nhập cộng đồng sau khi chấp hành xong án phạt tù của huyện Tiên Yên, anh Phạm Trọng Duyến, SN 1971, ở thôn Thác Bưởi, xã Tiên Lãng lại thành công với nghề mộc. Trước đây, anh Duyến từng phải nhận mức án phạt tù 3 năm 6 tháng về tội “cố ý gây thương tích”. Năm 2009, do cải tạo tốt, anh Duyến được giảm một nửa hình phạt. Trở về địa phương, được sự giúp đỡ của chính quyền và ban ngành, đoàn thể anh Duyến đã vay vốn khôi phục xưởng sản xuất đồ gia dụng. Thời điểm chưa xuất hiện dịch bệnh Covid - 19, xưởng mộc của anh luôn có 3 lao động với thu nhập bình quân 7 triệu đồng một người/tháng. Bản thân anh Duyến có thu nhập từ 140 đến 160 triệu đồng/năm.

Anh Phạm Trọng Duyến cho biết: “Khi tôi chấp hành xong án phạt tù trở về địa phương luôn được các ban, ngành đoàn thể và lực lượng Công an tạo điều kiện giúp đỡ và bà con xung quanh cũng không dị nghị gì cả”.

Để giúp đỡ những người lầm lỗi có điều kiện tái hòa nhập cộng, trở thành người có ích cho xã hội, hàng năm, Công an huyện Tiên Yên đều tham mưu tổ chức các cuộc gặp mặt giữa thành viên Ban chỉ đạo phòng, chống tội phạm, tệ nạn xã hội và xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ huyện, chính quyền các xã với những người chấp hành xong án phạt tù. Qua đó, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng, khó khăn, đồng thời cung cấp thông tin để những trường hợp này có cơ hội tìm việc làm ngay tại địa phương.

Thượng tá Phạm Văn Tươi, Phó trưởng Công an huyện Tiên Yên cho biết: “Chúng tôi tăng cường công tác phối hợp với các ngành, các đoàn thể cấp xã chủ động giúp đỡ để người chấp hành xong án phạt tù yên tâm tái hòa nhập cộng đồng có công ăn việc làm, xóa bỏ mặc cảm và từ đó sẽ hạn chế những người này tái vi phạm pháp luật”.

Trên cơ sở danh sách những người chấp hành xong án phạt tù, đặc xác trở về địa phương, Công an huyện Tiên Yên tiến hành lập hồ sơ quản lý, yêu cầu từng cá nhân cam kết chấp hành pháp luật và quy định của địa phương. Đồng thời tham mưu cho chính quyền cơ sở giao cho các ban, ngành, đoàn thể có trách nhiệm quản lý, giúp đỡ, giám sát từng trường hợp cụ thể. Bên cạnh đó, Ban chỉ đạo phòng, chống tội phạm, tệ nạn xã hội và xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ huyện Tiên Yên còn tham mưu cho chính quyền địa phương tổ chức tuyên dương những người có quá khứ lầm lỗi tiến bộ, góp phần động viên các trường hợp này tiếp tục vươn lên trong cuộc sống.

Đa dạng các hình thức giúp đỡ người tái hòa nhập cộng đồng

Việc xây dựng và nhân rộng các mô hình trong công tác tái hòa nhập cộng đồng cũng được các cấp chính quyền và lực lượng chức năng đặc biệt quan tâm. Đây cũng là một trong những cách làm hiệu quả nhằm cụ thể hóa các chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và Chính phủ về công tác tái hòa nhập cộng đồng đối với người chấp hành xong án phạt tù.

Tỉnh Quảng Ninh hiện có 15 mô hình với các tiêu chí hoạt động cụ thể có sự tham gia tích cực, trách nhiệm của các ban, ngành, đoàn thể và nhân dân đã góp phần quan trọng trong công tác quản lý, giáo dục, giúp đỡ các trường hợp tái hòa nhập cộng đồng.

Tháng 6/2021, TP Uông Bí đã triển khai xây dựng mô hình “Mở lối về cho người lẫm lỗi” nhằm huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị trong việc quản lý, giáo dục, giúp đỡ người lẫm lỗi tái hòa nhập cộng đồng ổn định cuộc sống, tránh tái phạm, phục vụ hiệu quả công tác phòng ngừa, đấu tranh trấn áp tội phạm. Việc triển khai mô hình trên được lồng ghép trong chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế, xã hội của thành phố.

Nhận xét về hiệu quả bước đầu của mô hình này, ông Nguyễn Văn Thành, Phó chủ tịch Thường trực UBND TP Uông Bí cho biết: “Mô hình trên đi vào hoạt động đã tạo điều kiện tốt nhất cho những trường hợp tha tù trở về địa phương tái hòa nhập cộng đồng. Chính quyền thành phố cũng đã tổ chức các hội nghị hàng năm với sự tham gia của các phòng, ban, cơ quan đơn vị, địa phương cũng như các doanh nghiệp đóng chân trên địa bàn nhằm lắng nghe tâm tư, đề xuất, nguyện vọng để tạo điều kiện tốt nhất cho họ tái hòa nhập cộng đồng.

Mặc dù được xây dựng và triển khai thực hiện trong bối cảnh tình hình dịch Covid - 19 ảnh hưởng không nhỏ đến nhiều mặt đời sống xã hội, nhưng đến nay, lực lượng Công an và đơn vị liên quan đã triển khai đồng bộ các giải pháp, bước đầu nâng cao hiệu quả công tác tái hòa nhập cộng đồng, kiểm chế, kéo giảm các trường hợp tái phạm. Đối với những trường hợp chấp hành xong án phạt tù trở về địa phương, Cơ quan thi hành án hình sự đều chủ động phối hợp với chính quyền cơ sở và Công an các xã, phường tiếp cận nắm bắt tâm tư, nguyện vọng để có biện pháp giúp đỡ hiệu quả nhất

Thiếu tá Lê Nguyễn Tuấn Tùng, Phó trưởng Công an TP Uông Bí thông tin: “Chúng tôi đang theo dõi, giúp đỡ 219 trường hợp đã có quyết định tha tù cũng như là tha tù trước thời hạn có điều kiện và đến hiện nay đã phối hợp với các ngành, doanh nghiệp và các công ty đóng trên địa bàn đã tạo điều kiện giúp đỡ, tư vấn việc làm cũng như là vay vốn cho 157 trường hợp có việc làm. Gần 100 trường hợp còn lại chúng tôi đang tích cực phối hợp với các ngành, chính quyền các xã phường để nắm tâm tư, nguyện vọng và giúp đỡ họ có việc làm ổn định, cũng như được tiếp cận các nguồn vốn để phát triển sản xuất”.

Mô hình “Mở lối về cho người lầm lỗi” tại TP Uông Bí đã mang lại những kết quả tích cực. Từ khi triển khai đến nay, đã có 587 người lầm lỗi được cảm hóa, giáo dục, giúp đỡ, trong đó có 243 trường hợp tiến bộ, được cấp giấy chứng nhận chấp hành xong hình phạt, đủ điều kiện xóa án tích. Nhiều cá nhân có quá khứ lầm lỗi được sự giúp đỡ của gia đình và địa phương đã cố gắng vươn lên phát triển kinh tế, là những điển hình về tái hòa nhập cộng đồng.

Sau khi chấp hành xong án phạt tù trở về địa phương, anh Trần Trọng Nghiệp, SN 1971, trú tại tổ 4, khu Chạp Khê, phường Nam Khê, TP Uông Bí đã thành lập Công ty TNHH Nghị Lực chuyên về xây dựng và vận tải. Công ty của anh đã tạo việc làm cho 5 đến 6 công nhân với thu nhập từ 6 đến 8 triệu đồng/tháng.

Không những thế, anh Nghiệp còn tích cực tham gia các hoạt động xã hội ở địa phương, hiện làm trưởng ban quản lý nghĩa trang phường Nam Khê. Trải qua bao thăng trầm, giờ đây anh càng trân trọng những đồng tiền được làm ra từ chính mồ hôi, công sức của mình.

Anh Nghiệp chia sẻ: “Ăn trộm một đồng ra thì tiêu lại nhanh và chính tôi cầm 100 nghìn mồ hôi của mình thì tiêu rất lâu, đó chính là giá trị của mồ hôi công sức đã bỏ ra, đó là cái động lực để tôi quên tất cả”.  

Nhận xét về trường hợp của anh Trần Trọng Nghiệp, bà Hoàng Thị Hằng, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy, Chủ tịch HĐND phường Nam Khê, TP Uông Bí cho biết: “Anh Nghiệp đã rất là tích cực trong việc phát triển kinh tế nuôi gia đình. Bên cạnh đó, từ việc nỗ lực thành lập công ty Nghị Lực hoạt động theo lĩnh vực xây dựng đã tạo công ăn việc làm, đặc biệt là cho các trường hợp thanh niên, các đối tượng tù tha khác trên địa bàn, không chỉ ở phường Nam Khê mà cả TP Uông Bí”.

Tiếp tục các giải pháp mạnh mẽ trong thời gian tới

Công tác tái hòa nhập cộng đồng là trách nhiệm chung của toàn xã hội, của cả hệ thống chính trị, trong đó có lực lượng Công an giữ vai trò nòng cốt. Làm tốt công tác này sẽ giúp cho người chấp hành xong án phạt tù nhanh chóng hòa nhập cộng đồng, sống lương thiện, đồng thời góp phần tích cực vào việc ngăn chặn tội phạm nói chung và tình trạng tái phạm tội đố với người chấp hành xong án phạt tù nói riêng.

Thượng tá Nguyễn Thuận - Phó Giám đốc - Thủ trưởng Cơ quan Thi hành án hình sự Công an tỉnh Quảng Ninh nhấn mạnh: “Để nâng cao hiệu quả công tác này, thời gian tới lực lượng Công an cần chủ động làm tốt công tác tham mưu cho cấp ủy, chính quyền các cấp trong triển khai thực hiện các biện pháp đảm bảo tái hòa nhập cộng đồng trên địa bàn tỉnh.

Tiếp tục đổi mới công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về tái hòa nhập cộng đồng với nội dung, phương pháp và hình thức phong phú, đa dạng phù hợp với từng địa bàn, đối tượng cụ thể. Triển khai thực hiện hiệu quả việc xây dựng, nhân rộng mô hình, điển hình tiên tiến trong công tác tài hòa nhập cộng đồng.

Phối hợp tốt trong thực hiện công tác tiếp nhận, quản lý, giáo dục, giúp đỡ người chấp hành xong án phạt tù trở về cư trú tại địa phương. Định kỳ tiến hành sơ, tổng kết việc thực hiện công tác này nhằm kiểm điểm, đánh giá những kết quả đã đạt được, cũng như những khó khăn, vướng mắc, những mặt còn tồn tại, hạn chế để có giải pháp tháo gỡ, khắc phục, đồng thời biểu dương, khen thưởng đối với tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác tái hòa nhập cộng đồng, góp phần thực hiện hiệu quả công tác phòng ngừa tội phạm, đảm bảo ANTT trên địa bàn”.

Con đường hoàn lương của người chấp hành xong án phạt tù, người được đặc xá trở về, bên cạnh ý chí nghị lực của chính bản thân họ thì sự quan tâm của các cấp chính quyền địa phương, giúp họ vượt qua mặc cảm, từ đó vươn lên trong cuộc sống. Từ thực tế đó đòi hỏi chính quyền các cấp và các ban, ngành, đoàn thể cần có những giải pháp thiết thực, hiệu quả nhằm hạn chế, ngăn chặn tình trạng người chấp hành xong án phạt tù tái phạm tội, góp phần đảm bảo ANTT trên địa bàn.

Theo: Công an Quảng Ninh