
(ANTV) - Trên cơ sở thực tiễn thi hành Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự năm 2015, đã được sửa đổi năm 2021 cùng với yêu cầu cấp thiết từ công cuộc cải cách tư pháp và đổi mới tổ chức bộ máy, Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự (sửa đổi) năm 2025 ra đời là một bước tiến quan trọng, nhằm hoàn thiện hành lang pháp lý, nâng cao hiệu quả đấu tranh phòng chống tội phạm trong tình hình mới.
Việc sửa đổi Luật thời điểm này có ý nghĩa như thế nào? Lợi ích mang lại ra sao đối với xã hội? Bàn luận về chủ đề này, chúng tôi mời đến phòng thu Luật sư Phạm Văn Thảo- GĐ Công ty Luật Hưng Thịnh Việt Nam.
PV: Thưa Luật sư, Theo Bộ Công an, việc sửa đổi, bổ sung Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự là yêu cầu cấp thiết, khách quan nhằm thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng, đồng thời khắc phục những hạn chế, bất cập, bảo đảm tốt hơn yêu cầu công tác điều tra hình sự trong thời gian tới. Luật sư đánh giá như thế nào về tính cấp thiết của lần sửa đổi này?
Luật sư Phạm Văn Thảo: Sau 07 năm triển khai thi hành Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự, thì tổ chức và hoạt động của Cơ quan điều tra (CQĐT), cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra, tiếp tục đi vào ổn định và hoạt động hiệu lực, hiệu quả trong đấu tranh phòng, chống tội phạm, góp phần bảo vệ quyền con người, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo đảm an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, tạo môi trường ổn định, thuận lợi phục vụ cho sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Về cơ sở lý luận, ngày 25/10/2017, Hội nghị Trung ương 6 khóa XII đã ban hành Nghị quyết số 18-NQ/TW về một số vấn đề tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, đề ra nhiệm vụ, giải pháp: “Tiếp tục nghiên cứu, từng bước sắp xếp thu gọn đầu mối cơ quan điều tra đáp ứng yêu cầu công tác điều tra hình sự, phòng, chống tội phạm và phù hợp với tổ chức, hoạt động của Viện kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân theo tinh thần cải cách tư pháp”; Kết luận số 121-KL/TW ngày 24/01/2025 của Ban Chấp hành Trung ương về tổng kết Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị Trung ương 6 khóa XII một số vấn đề tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả thông qua chủ trương sắp xếp tổ chức bộ máy công an địa phương theo hướng “tỉnh toàn diện; xã vững mạnh, bám cơ sở”, không tổ chức công an cấp huyện…
Về cơ sở thực tiễn, hiện nay, hệ thống Cơ quan điều tra còn cồng kềnh, chồng chéo, việc tổ chức Cơ quan điều tra ở nhiều bộ, ngành (Công an nhân dân, Quân đội nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân tối cao) tạo ra nhiều đầu mối trong hệ thống Cơ quan điều tra. Thực hiện các văn bản chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, cần thiết phải rà soát, sắp xếp tổ chức bộ máy theo hướng giảm đầu mối của cơ quan điều tra, bảo đảm tinh gọn, chuyên nghiệp, chất lượng, hiệu lực, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.
Cùng với đó, qua thực tế thi hành các nhiệm vụ, quyền hạn của Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra quy định trong Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự cũng bộc lộ những khó khăn, hạn chế nhất định, một số thẩm quyền trong thực hiện các hoạt động tố tụng còn hạn chế và một số quy định còn chưa phù hợp với các quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự, gây ra những khó khăn, vướng mắc khi áp dụng trên thực tế.
Với những lý do nêu trên, thì việc nghiên cứu để sửa đổi, bổ sung Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự là yêu cầu cấp thiết, khách quan, để thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng, đồng thời khắc phục hạn chế, bất cập hiện nay, bảo đảm đáp ứng tốt hơn yêu cầu công tác điều tra hình sự trong thời gian tới.
PV: Thưa Luật sư, những điểm mới nổi bật của Dự thảo Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự (sửa đổi) lần này là gì để phù hợp với yêu cầu đặt ra trong tình hình mới hiện nay?
Luật sư Phạm Văn Thảo:
1. Về Cơ quan điều tra của Viện kiểm sát nhân dân tối cao
Dự thảo Luật không quy định Cơ quan điều tra của Viện kiểm sát nhân dân tối cao trong Hệ thống Cơ quan điều tra, xuất phát từ một số lý do như sau:
- Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban chấp hành Trung ương về một số vấn đề tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả quán triệt nguyên tắc “Thực hiện nguyên tắc một cơ quan thực hiện nhiều việc và một việc chỉ giao cho một cơ quan chủ trì thực hiện và chịu trách nhiệm chính” và đề ra nhiệm vụ “Tiếp tục nghiên cứu, từng bước sắp xếp thu gọn đầu mối cơ quan điều tra đáp ứng yêu cầu công tác điều tra hình sự, phòng, chống tội phạm và phù hợp với tổ chức, hoạt động của viện kiểm sát nhân dân, toà án nhân dân theo tinh thần cải cách tư pháp”.
- Điều 107 Hiến pháp năm 2013 quy định “Viện kiểm sát nhân dân thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp”. Như vậy, theo Hiến pháp thì Viện kiểm sát nhân dân không có chức năng điều tra. Do đó, việc giao cho Viện kiểm sát nhân dân tối cao thực hiện chức năng điều tra là chưa phù hợp với quy định của Hiến pháp.
Hiện nay, Cơ quan điều tra của Công an nhân dân dân, Cơ quan điều tra trong Quân đội nhân dân đang được tổ chức thống nhất, chặt chẽ từ trung ương đến địa phương với đầy đủ các điều kiện bảo đảm để đáp ứng hiệu lực, hiệu quả của công tác điều tra hình sự như: việc áp dụng đồng bộ với các biện pháp nghiệp vụ trinh sát, hệ thống các cơ quan hỗ trợ tư pháp, cơ sở giam giữ…
Trong khi đó, Cơ quan điều tra của Viện kiểm sát chỉ tổ chức ở một cấp (cấp trung ương) và không có các điều kiện bảo đảm cần thiết của cơ quan điều tra hoàn chỉnh như trong Công an nhân dân và Quân đội nhân dân.
Do vậy, việc không tổ chức Cơ quan điều tra của Viện kiểm sát mà chuyển thẩm quyền hiện nay của Cơ quan này cho Cơ quan điều tra của Công an nhân dân, Cơ quan điều tra trong Quân đội nhân dân vừa bảo đảm đúng theo tinh thần chỉ đạo của Đảng tại Nghị quyết số 18-NQ/TW, Nghị quyết số 27-NQ/TW, quy định của Hiến pháp và nâng cao hiệu lực, hiệu quả trên thực tế. Đồng thời, phân định rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan trong điều tra, truy tố, xét xử; bảo đảm sự thống nhất, có sự phân công, phối hợp, kiểm soát giữa các cơ quan trong việc thực hiện các hoạt động tố tụng hình sự.
2. Về nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra
Dự thảo Luật sửa đổi thẩm quyền điều tra của cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra (Hải quan, Kiểm lâm, Kiểm ngư) theo hướng: Bỏ thẩm quyền thụ lý, điều tra, giải quyết toàn bộ vụ án từ giai đoạn khởi tố vụ án, khởi tố bị can, tiến hành các hoạt động điều tra, kết thúc điều tra, chuyển hồ sơ vụ án sang Viện kiểm sát trong thời hạn 01 tháng; đồng thời giữ lại thẩm quyền khởi tố vụ án và tiến hành một số hoạt động điều tra, chuyển hồ sơ vụ án cho Cơ quan điều tra có thẩm quyền trong thời hạn 07 ngày.
3. Về quy định tổ chức bộ máy của Cơ quan điều tra
Dự thảo Luật không quy định cụ thể về tổ chức bộ máy của Cơ quan điều tra, không quy định thi tuyển Điều tra viên, không quy định cụ thể về tiêu chuẩn của Điều tra viên, Cán bộ điều tra; đồng thời, giao Bộ trưởng Bộ Công an, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng quy định (căn cứ vào cơ cấu tổ chức của các bộ theo quy định của Chính phủ). Điều này là phù hợp bởi căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, tiêu chuẩn của các chức danh trong Công an nhân dân, Quân đội nhân dân hiện nay thuộc thẩm quyền quy định của Bộ trưởng Bộ Công an, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng. Do đó, việc giao cho Bộ trưởng Bộ Công an, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng quy định cụ thể về tiêu chuẩn của Điều tra viên, Cán bộ điều tra hoàn toàn phù hợp về thẩm quyền, bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất trong công tác tổ chức cán bộ.
4. Về quy định ủy quyền giữa Thủ trưởng và Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra
Dự thảo Luật sửa đổi quy định về việc ủy quyền giữa Thủ trưởng và Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra trong Luật để thể chế hóa và bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn của Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an cấp tỉnh. Thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW, Nghị quyết số 27-NQ/TW, Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ Công an đã báo cáo cấp có thẩm quyền kết thúc hoạt động của 694 Cơ quan điều tra Công an cấp huyện, chỉ tổ chức Cơ quan điều tra của Công an nhân dân ở 02 cấp (cấp Bộ, cấp tỉnh), bảo đảm hệ thống Cơ quan điều tra tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Theo đó, khối lượng vụ án, vụ việc rất lớn nên áp lực lớn về trách nhiệm trong tố tụng đối với Thủ trưởng Cơ quan điều tra. Do đó, để giảm tải cho Thủ trưởng Cơ quan điều tra cần thiết phải có quy định về ủy quyền để nhằm đảm bảo tính linh hoạt trong lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động điều tra hình sự của Thủ trưởng Cơ quan điều tra; bảo đảm cơ chế phân công, phân cấp đối với Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra.
5. Về mối quan hệ giữa Cơ quan điều tra với cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra
Dự thảo Luật quy định Cơ quan điều tra có nhiệm vụ, quyền hạn chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra toàn diện công tác điều tra, giải quyết vụ án, vụ việc của cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra. Nội dung sửa đổi này nhằm bảo đảm kiểm tra, giám sát đối với hoạt động điều tra hình sự của Cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra trong Công an nhân dân; đồng thời, bảo đảm sự gắn kết giữa Cơ quan điều tra với cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra.
Mời quý vị và các bạn theo dõi đầy đủ phần trao đổi của Luật sư Phạm Văn Thảo – Giám đốc Công ty Luật TNHH Hưng Thịnh Việt Nam trong chương trình phát thanh "Bạn và Pháp luật" để hiểu rõ hơn về những quy định mới trong Dự thảo Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự (sửa đổi)./.
(ANTV) - Được thành lập từ ngày 1/7/2025 trên cơ sở sáp nhập 6 phường: Hoàng Văn Thụ, Minh Khai, Phan Bội Châu, Thượng Lý, Sở Dầu, Hùng Vương và một phần Gia Viên; phường Hồng Bàng, TP Hải Phòng có diện tích tự nhiên hơn 12km2 với 70 tổ dân phố. Là phường trung tâm, Hồng Bàng được biết đến với nhiều đầu mối giao thông, nhiều cơ sở kinh doanh dịch vụ sôi động... Yếu tố đặc thù về kinh tế xã hội kéo theo những phức tạp riêng về ANTT và trách nhiệm của công an phường Hồng Bàng- đơn vị mới sáp nhập hơn 3 tháng là đảm bảo cuộc sống bình yên cho gần 110 nghìn người dân nơi đây
(ANTV) - Trung úy Trần Minh Hoàng, SN 1999, cán bộ Công an xã Tân Vĩnh Lộc, TP Hồ Chí Minh (trước là xã Vĩnh Lộc B) là 1 người trẻ sống lý tưởng và hoài bão. Hoàng được biết đến là một cán bộ có năng lực, đam mê công việc và với câu chuyện bức thư gửi cho chính mình trong tương lai, anh là hình mẫu của một thanh niên thế hệ mới, tràn đầy nhiệt huyết và sống đẹp.
(ANTV) - Trong bối cảnh quản lý, sử dụng đất đai vẫn còn nhiều vướng mắc, việc bảo đảm quyền lợi chính đáng của người dân luôn là vấn đề được dư luận đặc biệt quan tâm. Cùng với đó, các quy định về bồi thường ghi nợ tiền sử dụng đất và đấu giá quyền sử dụng đất cũng là những “điểm nóng” thường xuyên được quan tâm . Trên cơ sở thực tiễn thi hành Luật Đất đai 2024 và các nghị định trước đây, Chính phủ đã ban hành Nghị định 226/2025/NĐ-CP ngày 15/8/2025, với nhiều điểm mới quan trọng nhằm hoàn thiện hành lang pháp lý, nâng cao tính minh bạch và hiệu quả trong quản lý đất đai.
(ANTV) - Trong bối cảnh tình hình tội phạm kinh tế ngày càng diễn biến tinh vi, phức tạp, lực lượng Cảnh sát kinh tế Công an TP Hồ Chí Minh đã không ngừng chủ động nắm chắc tình hình, triển khai nhiều biện pháp nghiệp vụ quyết liệt, hiệu quả, góp phần giữ vững ổn định thị trường và trật tự an toàn xã hội. Để hiểu rõ hơn về công tác này, chúng tôi có cuộc trao đổi với Thượng tá Ngô Thuận Lăng, Phó trưởng Phòng Cảnh sát kinh tế, Công an TP Hồ Chí Minh.
(ANTV) - Ngày 11/9 vừa qua, vụ rò rỉ dữ liệu tại Trung tâm Thông tin tín dụng quốc gia Việt Nam (CIC) đã được xác nhận, khiến dư luận lo ngại về hệ lụy tức thời và những nguy cơ lâu dài. Trong chuyên mục Tiêu điểm ANTT với chủ đề: “Bảo vệ dữ liệu tài chính, chặn đứng nguy cơ lừa đảo sau vụ lộ dữ liệu cá nhân tại CIC”, Trung tá, Tiến sỹ Bùi Thị Liên, chuyên gia giảng dạy về “Tâm lý tội phạm” tại Học viện An ninh nhân dân bàn luận về nội dung này.
(ANTV) - TP Hồ Chí Minh là “đầu tàu” kinh tế của cả nước, trung tâm thương mại sôi động với hàng triệu giao dịch mỗi ngày. Nhưng cũng chính nơi đây lại là “điểm nóng” để tội phạm kinh tế, tham nhũng, buôn lậu và gian lận thương mại tìm mọi cách len lỏi, bám rễ. Trước thách thức đó, lực lượng Cảnh sát kinh tế Công an TP Hồ Chí Minh đã không ngừng chủ động, quyết liệt triển khai nhiều giải pháp, kiên trì đấu tranh, giữ vững sự minh bạch và an toàn cho môi trường kinh doanh của thành phố.
(ANTV) - Trong công tác xây dựng lực lượng 80 năm qua, cùng với công tác tổ chức cán bộ, công tác giáo dục và đào tạo; công tác giáo dục chính trị tư tưởng là bộ ba luôn đồng hành không thể tách rời, có ý nghĩa, vai trò đặc biệt quan trọng tạo nên sức mạnh của lực lượng công an nhân dân, đảm bảo luôn đủ sức hoàn thành nhiệm vụ chính trị được giao trong mọi hoàn cảnh, thời kỳ, giai đoạn công cuộc xây dựng, phát triển đất nước với đội ngũ cán bộ luôn có tính kế thừa, có tính kỷ luật, bản lĩnh, trí tuệ, niềm tin và lòng trung thành tuyệt đối.
(ANTV) - Với chức năng “xây nền, dựng móng” trong hành trình 80 năm xây dựng, chiến đấu, trưởng thành của lực lượng Công an nhân dân, Cục Tổ chức cán bộ luôn thực hiện tốt vai trò, nhiệm vụ tham mưu chiến lược giúp lãnh đạo Bộ Công an hoạch định, ban hành các chủ trương, chính sách về công tác tổ chức, cán bộ; góp phần đặc biệt quan trọng xây dựng đội ngũ Công an nhân dân có bản lĩnh, trí tuệ; có tâm, đủ tầm thực hiện hiệu quả nhiệm vụ chính trị được giao ở bất kỳ cương vị, ví trí công tác nào với lòng trung thành tuyệt đối, hết lòng phụng sự Đảng, Tổ quốc và nhân dân. Trong 40 năm đất nước đổi mới, đặc biệt, giai đoạn bước vào kỷ nguyên mới- vươn mình mạnh mẽ hiện nay, Cục Tổ chức cán bộ tiếp tục tham mưu trúng và đúng giúp Bộ trưởng Bộ Công an ban hành các kế hoạch, chỉ đạo mang tầm chiến lược về công tác tổ chức, cán bộ, đáp ứng hiệu quả yêu cầu của thực tiễn công tác Công an; góp phần phục vụ đắc lực quá trình xây dựng, phát triển kinh tế xã hội của đất nước.
(ANTV) - Xuyên suốt 80 năm lịch sử vẻ vang, công tác xây dựng lực lượng Công an nhân dân luôn là xương sống, là yếu tố then chốt quyết định sự tồn tại, phát triển và lớn mạnh của lực lượng. Dù đối mặt với vô vàn khó khăn, thử thách, gian nan, người chiến sĩ CAND vẫn luôn giữ vững lời thề tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc và Nhân dân. Để làm được điều đó, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ luôn không ngừng học tập, thực hiện “Sáu điều Bác Hồ dạy Công an nhân dân"- kim chỉ nam xuyên suốt 80 năm xây dựng, chiến đấu, trưởng thành của lực lượng CAND Việt Nam anh hùng
(ANTV) - Trải qua 80 năm xây dựng, chiến đấu, trưởng thành của lực lượng Công an nhân dân, công tác giáo dục và đạo tạo đã có những đóng góp quan trọng trong xây dựng lực lượng, đội ngũ cán bộ, chiến sỹ Công an “vừa hồng, vừa chuyên”.